O WordPressie w Internecie można znaleźć już (niemal) wszystko. Zaczynając od poradników dla zielonych, czyli jak zainstalować WordPressa na swoim hostingu i wrzucić pierwszy post, po bardziej zaawansowane wskazówki typu publikacja serwisu opartego o autorski szablon czy pisanie własnych wtyczek. Obecnie WordPress jest najpopularniejszym systemem zarządzania treścią na świecie z udziałem ponad 43,1% rynku wszystkich stron internetowych. Drugi w kolejności CMS (Shopify) zajmuje „jedynie” 3,8% ze wspomnianego udziału (źródło: W3techs.com).
Najbardziej popularne CMS-y w Interneci – stan na 1 kwietnia 2023 – źródło: w3techs.com
Skoro WordPress jest najpopularniejszym systemem zarządzania treścią, to czym urzekł swoich użytkowników? Poniżej poznacie jego największe zalety, które przysporzyły mu tylu miłośników, oraz wady spędzające sen z powiek administratorom stron i różnym zespołom web developerów.
Zalety WordPressa, czyli za co go kochamy
Do zalet WorPressa należą:
- łatwość użytkowania
- elastyczność i skalowalność
- optymalizacja pod kątem SEO
- darmowe wtyczki i szablony
- dostępność w wielu językach
- integracyjność z narzędziami zewnętrznymi
- społeczność WordPress.
Darmowy i ogólnodostępny
Nie zawsze znany slogan „Za darmo to uczciwa cena” jest traktowany jako wartość dodana, w szczególności jeżeli chodzi o oprogramowanie komputerowe i niebezpieczeństwa związane z jego użytkowaniem (brak wsparcia, błędy bezpieczeństwa, umyślne luki w kodzie). W tym konkretnym wypadku jest to jednak jego ogromna zaleta. Dzięki brakowi konieczności ponoszenia kosztów licencyjnych CMS jest dostępny dla każdego, co wpływa na ogromną skalę społeczności użytkowników z całego świata.
Łatwość użytkowania
WordPress posiada intuicyjny interfejs, który umożliwia łatwe zarządzanie treścią, zarówno jeżeli chodzi o strony firmowe, jak i publikacje kolejnych wpisów blogowych. Dzięki zastosowaniu tego CMS-u, redaktor naszego bloga czy pracownik marketingu aktualizujący ofertę naszej firmy nie musi znać podstawy programowania, aby opublikować lub edytować jakiekolwiek treści.
Edytor wpisów dla niektórych może przypominać edytor treści z podobnymi funkcjami jakie ma Microsoft Word czy LibreOffice Writer
Samo udostępnianie i edytowanie materiału umieszczonego na stronie odbywa się za pomocą wbudowanego edytora treści, który dla początkujących osób w zupełności wystarczy. Umożliwia on publikacje treści i dodawanie do naszego wpisu odpowiednich mediów, takich jak obrazy czy filmy. Dla bardziej wymagających użytkowników istnieje możliwość wzbogacenia naszego edytora o dodatkowe funkcje za pomocą darmowych i płatnych wtyczek dostępnych między innymi w repozytorium WordPressa, które dostępne jest i z dedykowanej strony, i z panelu systemu.
Elastyczność i skalowalność WordPressa
Za dowód na łatwość skalowania tego CMS-u można uznać fakt, że wykorzystać go można niemal do każdego typu strony internetowej. Z powodzeniem skorzysta z niego pan Janusz, dodający regularnie wpisy blogowe dotyczące fotografii, pani Grażyna, która aktualizuje ofertę swojej lokalnej firmy na obrzeżach Poznania, czy pan Grzegorz kończący właśnie pakować oferowany przez siebie w sklepie internetowym produkt zakupiony przez klienta z drugiego końca Polski.
Świeża wersja WordPressa umożliwia zainstalowanie różnych motywów, które pozwalają dowolnie modyfikować wygląd i funkcjonalność serwisu
Możliwość dostosowania strony do własnych wymagań zapewniają ogólnodostępne (zarówno bezpłatne, jak i płatne) wtyczki oraz motywy, które potrafią diametralnie zmienić wygląd oraz funkcjonalność serwisu. Potrzebujesz przewijających się zdjęć na górze strony? Jest na to wtyczka. Chcesz dodać moduł płatności dla oferowanych na stronie usług? Jest na to wtyczka. Musisz zintegrować stany magazynowe swojego sklepu internetowego z hurtownią, z którą współpracujesz? Jest na to wtyczka. A jeżeli nie ma, to na pewno biegły w temacie web developer taką wtyczkę może napisać.
Optymalizacja pod kątem SEO
„Goły” WordPress uniemożliwia efektowne pozycjonowanie swojego serwisu. Jednak zastosowanie odpowiednich wtyczek i technik znanych z SEO może sprawić, że Twoja witryna będzie osiągała bardzo dobre miejsca w organicznych wynikach wyszukiwania. Więcej szczegółów na temat pozycjonowania serwisów opartych na WordPress znajdziesz w artykule Pozycjonowanie WordPress. Kompleksowy poradnik SEO. Gorąco zachęcam do lektury!
Darmowe wtyczki
Repozytorium WordPressa obecnie zawiera ponad 60 TYSIĘCY darmowych wtyczek, które możemy zainstalować na naszej stronie. Oczywiście nie wszystkie są nam niezbędne do działania naszego serwisu. W zakładce Popularne pluginy w pierwszej kolejności znajdziemy takie dodatki jak:
- Contact Form 7 – obecnie najpopularniejsza wtyczka znajdująca się na ponad 5 milionach serwisów. Odpowiada za tworzenie formularzy kontaktowych i najwięcej styczności z nią będziemy mieli, próbując wypełnić formularz kontaktowy na stronie, którą aktualnie odwiedzamy.
- Yoast SEO – najbardziej popularna wtyczka wspomagająca proces SEO na naszej witrynie. Dzięki niej możemy dodać niestandardowe znaczniki title, meta description, zoptymalizować mapę witryny, wyłączyć poszczególne strony z indeksacji oraz wiele, wiele więcej.
- Elementor Website Builder – wtyczka-kombajn umożliwiająca nam niemal dowolne tworzenie strony za pomocą metody Drag&Drop.
- Classic Editor – czyli odschoolowy edytor WordPressa, który został zastąpiony aktualną, nowoczesną wersją wraz z aktualizacją WordPressa do wersji 5.0-beta1.
W większości wypadków wtyczki wykorzystywane są do zwiększenia funkcjonalności naszego serwisu, bez konieczności znajomości języków programowania, jakimi są HTML, PHP czy JavaScript.
Dostęp do każdej wtyczki, która znajduje się w repozytorium, możemy uzyskać zarówno z powyższego linku jak i bezpośrednio z poziomu samego CMS-u (Wygląd -> Wtyczki -> Dodaj nową).
Na oficjalnej stronie WordPressa dostępna jest wyszukiwarka, która ułatwia wyszukiwanie interesujących nas dodatków
Darmowe szablony
Przeglądając opcje WordPressa, znajdziemy repozytorium motywów, dzięki któremu za pomocą jednego kliknięcia możemy pobrać interesujący nas szablon strony oraz dostosować go do własnych potrzeb. W większości przypadków edycja samego szablonu jest intuicyjna i sprowadza się do ustawienia menu, dodania dedykowanych podstron, edycji palety kolorów strony czy wymiany grafik. Część szablonów zaopatrzona jest w tak zwane demo, czyli przykładową zawartość, która pokazuje wszystkie funkcjonalności strony.
Zmiana motywu serwisu z pozycji panelu administracyjnego WordPress jest prosta i intuicyjna
Dostępność w wielu językach
WordPress obecnie jest jednym z najbardziej wielojęzycznych systemów zarządzania treścią na świecie i jest dostępny w ponad 200 językach – w tym w języku polskim. Oficjalnych tłumaczeń dokonują tłumacze z całego świata, którzy działają w formie wolontariatu.
Trochę inaczej ma się sprawa z wtyczkami dostępnymi w repozytorium. Tutaj za tłumaczenie plików i dokumentacji odpowiadają głównie ich wydawcy, stąd najczęściej spotykanymi wersjami językowymi dodatków są angielski, niemiecki, francuski, hiszpański czy chiński.
Repozytorium WordPress zawiera wiele wtyczek ułatwiających tworzenie wielojęzycznej strony
Wielojęzyczność stron opartych na WordPressie to nie tylko panel administracyjny w wielu językach, ale również sama strona dostosowana dla odbiorców z wielu krajów. Domyślnie serwis tworzony jest w jednym języku, gdzie treści są np. tylko w języku polskim. Za pomocą wspomnianych wtyczek możemy serwis bardzo łatwo dostosować poprzez dodanie treści w języku angielskim, niemieckim oraz każdym innym w zależności od tego, do jakiego odbiorcy chcemy trafić. Gdy nie jesteśmy w stanie sami przetłumaczyć umieszczonych treści, z pomocą przyjdą nam wtyczki oparte o narzędzie Google Tłumacz, które w locie przetłumaczą stronę na jeden ze 126 dostępnych języków. Nie jest to jednak idealne rozwiązanie i zaleca się przygotowanie dedykowanych treści w obcych językach.
Integralność z narzędziami zewnętrznymi
WordPress to nie tylko wtyczki zmieniające elementy wyglądu, ale również integracja z zewnętrznymi narzędziami, które potrafią całkowicie odmienić charakter naszej witryny. Najbardziej widocznym przykładem takiej integracji jest chociażby dodanie funkcjonalności sklepu do naszego serwisu poprzez integrację z narzędziami WooCommerce lub Shopify. Dzięki temu rozwiązaniu nasz serwis ze strony usługowej czy informacyjnej w bardzo prosty sposób może stać się serwisem o charakterze e-commerce.
Dzięki WooCommerce Twój serwis szybko zamieni się ze strony informacyjnej w pełnoprawny sklep internetowy
Integracja z narzędziami dotyczącymi płatności umożliwi niemal automatyczną obsługę koszyka naszych potencjalnych klientów, przez co płatności przez nich dokonywane zostaną automatycznie zaksięgowane na wybranym przez nas koncie, a my dostaniemy stosowny komunikat, że możemy realizować zamówienie dalej. Integracja z narzędziami dotyczącymi wysyłek automatycznie zamówi nam kuriera po towar dla klienta oraz przygotuje stosowną etykietę przewozową. Nam pozostanie tylko zatwierdzenie wysyłki, co przy dużych sklepach internetowych, gdzie sprzedaż liczona jest w setkach czy tysiącach produktów dziennie, będzie zdecydowanym ułatwieniem i przyspieszy proces wysyłki.
Jak widać na przykładzie powyższych funkcjonalności, integralność z narzędziami zewnętrznymi, dzięki swojej prostocie, to przede wszystkim oszczędność czasu i wysiłku, jaki musielibyśmy poświęcić, gdybyśmy wszystkie te procesy musieli realizować ręcznie sami lub za pomocą zatrudnionych do tego celu pracowników.
Społeczność
Społeczność WordPress uznawana jest za jedną z największych i najbardziej aktywnych w obszarze open source na świecie. Składają się na nią zarówno zwykli użytkownicy, jak i deweloperzy, projektanci czy entuzjaści, którzy pomagają sobie w rozwiązywaniu problemów i implementacji prostych elementów serwisu.
To właśnie dzięki społeczności WordPress może się rozwijać. Błędy raportowane przez jedne osoby naprawiane są przez inne, dzięki czemu CMS jest stale rozwijany i ulepszany, aby spełnić potrzeby użytkowników.
Wady WordPressa, czyli wszystko to, za co nienawidzą go użytkownicy
Nie ma produktu idealnego. Flagowe telefony marki Samsung oraz Apple’a, systemy operacyjne pokroju Windows czy Linuks mają swoje wady i tak samo jest z WordPressem.
Do wad systemu WordPress można zaliczyć:
- konieczność aktualizacji WordPressa
- wtyczki, wtyczki i jeszcze raz wtyczki
- złożoność
- brak wsparcia technicznego
- brak natywnej wielojęzyczności.
Konieczność aktualizacji WordPressa
Aktualizacje WordPressa są zarówno jego zaletą, jak i wadą. Dbanie o bezpieczeństwo serwisu i poprawa funkcjonalności CMS-u nie zawsze idzie w parze z dostosowywaniem aktualnie używanego motywu strony oraz wtyczek do wprowadzanych zmian. Może powodować to rozmaite konflikty wynikające z braku kompatybilności. Efekt błędu 500 może nie jest częstym widokiem, jednak to właśnie na etapie aktualizacji CMS-u może pojawić się najczęściej.
WordPress systematycznie przypomina nam o konieczności dokonywania aktualizacji
Brak aktualizacji uchroni nas przed ewentualnymi błędami w kompatybilności na linii WordPress <-> Szablon strony oraz WordPress <-> używane wtyczki, jednak spowoduje to możliwość większej podatności na ewentualne włamania na stronę (w szczególności jeżeli aktualizacje dotyczą krytycznych błędów bezpieczeństwa).
Wtyczki, wtyczki i jeszcze raz wtyczki
Jak wspomniałem wcześniej, w WordPressie na wszystko można znaleźć wtyczkę. Pisałem o zaletach takiego rozwiązania, jednak ma ono również swoje wady. Każda zainstalowana wtyczka generuje dodatkowe obciążenie dla naszej witryny, które może wpłynąć na odczucia użytkownika podczas przeglądania serwisu (wolniejsze wczytywanie stron – dłuższy czas oczekiwania na odpowiedź ze strony serwera), a także generować problemy pod kątem bezpieczeństwa serwisu. Każda wtyczka powinna być aktualizowana na bieżąco, jednak niektóre z nich zostają porzucone przez swoich autorów i kończą swój żywot w repozytorium. Pozostawienie wtyczki, która nie jest już wspierana, może narazić nas na włamanie do strony w przypadku niepoprawionych błędów bezpieczeństwa oraz przyczynić się do błędów na stronie w razie braku kompatybilności z kolejnymi wersjami PHP, czy WordPressa.
Panel WordPressa umożliwia nie tylko szybką instalację wtyczek, ale również ich aktualizację. Automatyczna aktualizacja wtyczek nie zawsze jest zalecana, gdyż w przypadku krytycznych błędów niezauważonych przez jego autora, może przyczynić się to niewyświetlania się naszej strony w Internecie
Złożoność
System zarządzania treścią, jakim jest WordPress, to bardzo potężne i – mimo swojej prostoty – skomplikowane narzędzie, które w rękach dobrego developera może przyjąć dowolną formę. Proste i darmowe rozwiązania dla początkujących użytkowników będą w zupełności wystarczające, jednak jeśli chcemy wykorzystać WordPress w 100%, tworząc serwisy, jakich jeszcze nikt w Internecie nie widział, konieczne będzie zagłębienie się w tajniki PHP/JS w dużo większym stopniu niż poprzez wpisanie ‘echo “Hello World”;’.
Ekran informujący nas o konieczności zabezpieczenia się w kopie bezpieczeństwa w przypadku bezpośredniej edycji plików szablonu strony opartej o WordPress
Brak dedykowanego wsparcia technicznego
WordPress jest narzędziem open source’owym tworzonym przez społeczność. Nie ma dedykowanej infolinii, gdzie zadzwonimy i powiemy „Co jest nie tak, że nie widzę zmian na stronie głównej?”. Co prawda z pomocą przyjdą nam fora internetowe czy rozmaite grupy na popularnych portalach społecznościowych, jednak nie zawsze wszystkie rozwiązania mogą okazać się odpowiednie dla naszego serwisu i działać tak, jakbyśmy tego sobie życzyli.
Brak natywnej wielojęzyczności
Zaletą jest posiadanie w repozytorium WordPressa wielu wtyczek umożliwiających utworzenie wielojęzycznego serwisu internetowego, jednak jest to również następną jego wadą. Trzeba instalować kolejne wtyczki i szukać innych rozwiązań.
WordPress sam w sobie uniemożliwia nam niestety utworzenie serwisu, w którym bez problemu moglibyśmy tworzyć wielojęzyczne strony.
Bezpieczeństwo serwisu opartego na WordPressie
Fakt, że WordPress jest najbardziej popularnym CMS-em na świecie, czyni go również najbardziej podatnym systemem zarządzania treścią na różnego rodzaju ataki cybernetyczne. Samo aktualizowanie systemu WordPress może być niewystarczające do tego, aby nasz serwis był bezpieczny w sieci. Musimy zadbać o aktualny CMS, aktualne i bezpieczne wtyczki, bezpieczny motyw oraz odpowiednią konfigurację całego systemu, co może wydawać się dość skomplikowane dla osób niezwiązanych technicznie z tworzeniem stron internetowych.
Wtyczki typu Wordfence potrafią pokazać nam z jakimi zagrożeniami musi mierzyć się codziennie nasz serwis – Powyżej screen z prób logowania do jednego z naszych Klientów – adresy, z których próbowano dokonać logowania sugerować mogą wtyczki podatne na włamania, których powinniśmy unikać
O tym, jakie dokładnie niebezpieczeństwa czyhają na nasz serwis oparty na WordPressie wraz ze wskazówkami, jak można spróbować zabezpieczyć się przed nimi, dowiecie się z artykułu Wojtka Hereta – Zabezpieczamy WordPress – czyli jak skutecznie chronić stronę.
Podsumowanie
WordPress jest obecnie najpopularniejszym CMS-em na świecie i nic nie wskazuje na to, aby trend ten miał w najbliższym czasie się odwrócić. Prostota użytkowania systemu, łatwość instalacji, nieskomplikowana konfiguracja wstępna, darmowe motywy i wtyczki umożliwiające rozbudowę serwisu sprawiają, że CMS ten jest często wybierany przez osoby nietechniczne, które chcą mieć prostą stronę internetową albo fajny blog tematyczny czy zacząć swoją przygodę w e-commerce, a nie chcą ponosić dodatkowych kosztów za użytkowanie licencji SaaS.
Bardziej doświadczeni developerzy również znajdą tutaj coś dla siebie, gdyż odpowiednio kodując szablon serwisu przy wykorzystaniu HTML, PHP oraz JS, będą w stanie wycisnąć znacznie więcej z silnika WordPress i tworzyć nieszablonowe rozwiązania oraz rozbudowane serwisy, które przyjąć będą mogły tysiące odwiedzających dziennie.
Popularność WordPressa powoduje jednak, że jest to jeden z najczęściej atakowanych systemów zarządzania treścią przez hakerów, stąd podaje się w wątpliwość jego bezpieczeństwo. Wprawny developer będzie jednak w stanie tak zabezpieczyć stronę, że mimo rozmaitych prób będzie ona miała się bardzo dobrze w Internecie.
