Jeśli regularnie korzystasz z internetu, istnieje spore prawdopodobieństwo, że skrót FTP nie jest Ci całkowicie obcy. Jeśli na dodatek zajmujesz się tworzeniem stron www lub nimi administrujesz, niemal na pewno zdarzyło Ci się wykonywać transfer plików właśnie przez ten niezwykle popularny protokół. Choć niektórzy eksperci nazywają go nieco przestarzałym, usługa FTP ma się nieźle i w dalszym ciągu stanowi jeden z podstawowych sposobów przesyłania danych przez internet. Dowiedz się, czym charakteryzują się protokoły FTP i sprawdź, do czego możesz je wykorzystywać.
Do czego służy FTP
File Transfer Protocol, czyli w skrócie FTP, to jeden z podstawowych protokołów (kanałów) umożliwiających komunikację pomiędzy klientem (np. domowym komputerem) a hostingiem (serwerem strony www). Za pośrednictwem połączenia FTP możliwe jest m.in. przesyłanie elementów strony internetowej na serwer, tworzenie kopii zapasowych witryny czy transfer dużych pakietów danych. Nawet jeśli brzmi to nieco górnolotnie, FTP śmiało można uznać za jeden z głównych filarów internetu.
Obecnie wykorzystuje się go przede wszystkim przy przesyłaniu danych na serwery oraz do zarządzania stronami www. Usługa stanowi więc podstawę funkcjonowania wielu serwisów internetowych. Warto jednak zdawać sobie sprawę z faktu, że FTP może być wykorzystany także do prywatnego transferu plików, np. do przesyłania na serwer zdjęć, dokumentów, muzyki czy materiałów wideo. Pod tym względem przypomina chmurę internetową, choć ta druga oferuje użytkownikom znacznie więcej zaawansowanych możliwości.
W jaki sposób działają protokoły FTP
Wiedząc już, czym jest protokół FTP, warto zgłębić temat jego działania. Podstawowym warunkiem nawiązania połączenia jest to, że po jednej stronie znajduje się użytkownik, a po drugiej serwer. Aby móc przesyłać dane przez File Transfer Protocol, wymagane są odpowiednie poświadczenia oraz uprawnienia. Jakie dokładnie? O tym przeczytasz w dalszej części tekstu. Najpierw warto skupić się na dwóch typach połączenia, które mogą wykorzystywać protokoły FTP. Należą do nich:
- połączenie pasywne – w tym trybie to serwer otwiera port, a użytkownik nawiązuje z nim połączenie, ustanawiając kanał poleceń oraz kanał danych przesyłania plików,
- połączenie aktywne – tryb, w którym to użytkownik odpowiada za otwarcie portu, z którym następnie łączy się serwer. Ustawienie kanału danych znajduje się po stronie serwera, natomiast kanał poleceń ustanawia użytkownik.
W praktyce znacznie częściej stosuje się tryb połączenia pasywnego, który uznawany jest za bardziej bezpieczny. Wynika to m.in. z faktu, że zapory firewall często blokują połączenia z zewnątrz, uniemożliwiając łączność w trybie aktywnym. Wówczas jedyną możliwością nawiązania komunikacji z serwerem jest wpisanie przez użytkownika danych logowania. Jakich? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Jak używać FTP
Aby móc połączyć się z serwerem przez protokół FTP i przeprowadzić transfer plików, niezbędne jest wprowadzenie następujących danych:
- nazwa użytkownika,
- hasło,
- adres serwera,
- numer portu.
Nazwa użytkownika oraz hasło to unikalne dane, które generowane są przy tworzeniu konta hostingowego. Znajdziesz je po zalogowaniu na swój profil u dostawcy hostingu w zakładce „Konto FTP”. Adres serwera często wyrażany jest adresem strony www, natomiast numer portu wprowadza się w sytuacji, gdy nie jest on wprowadzony automatycznie. Do nawiązywania połączenia z serwerem domyślnie używa się portu o numerze 21, z kolei przesyłanie plików odbywa się przez port nr 20. Brak uwierzytelnienia, czyli wpisanie niewłaściwych danych logowania, powoduje, że na ekranie wyświetli się komunikat: „Nie można nawiązać połączenia FTP” opatrzony odpowiednim kodem błędu.
Nawiązanie połączenia z serwerem możliwe jest na wiele sposobów (w tym przez przeglądarkę internetową), jednak w praktyce najczęściej używa się do tego jednego z wielu darmowych programów zwanych klientami FTP. Te, które cieszą się największą popularnością, to m.in.: Total Commander, FileZilla, CuteFTP oraz Commander One.
Czy korzystanie z FTP jest bezpieczne
W czasach, gdy protokoły FTP były opracowywane oraz wdrażane, kwestie cyberbezpieczeństwa nie miały tak istotnego znaczenia, jak obecnie. Z tego względu nie brakuje opinii, że podstawowa usługa FTP nie jest bezpieczna, ponieważ nie pozwala np. na szyfrowanie połączenia. Wielu hostingodawców zamiast „standardowego” FTP udostępnia więc transfer danych przez protokoły FTPS oraz SFTP. Różnica polega na tym, że przesyłane pakiety są zaszyfrowane, co uniemożliwia lub znacznie utrudnia ich podejrzenie przez osoby nieuprawnione.
Dla kogo są serwery FTP
Z usług FTP od lat korzystają programiści, twórcy stron internetowych, dostawcy aplikacji oraz usług webowych, ale także wszyscy Ci, którzy chcą w szybki i bezproblemowy sposób przesyłać pliki z lokalnego komputera na zewnętrzny serwer. Bardzo istotne jest to, że protokół umożliwia transferowanie „ciężkich” plików, których z uwagi na rozmiar nie da się wyeksportować do chmury internetowej lub przesłać w wiadomości e-mail. Dzięki temu, że komunikacja ma charakter dwukierunkowy, jeden użytkownik może przesyłać pliki na serwer po to, by inny po nawiązaniu połączenia mógł pobrać je na swój komputer.
FTP – prosty sposób na transfer plików
Dla jednych protokół FTP to relikt przeszłości, dla innych – niezawodny sposób na przesyłanie danych przez internet. Pewne jest jedno – z usługi tej w dalszym ciągu korzystają miliony internautów na całym świecie, a dla osób, które zaczynają swoją przygodę z tworzenie stron www, będzie to jedna z najłatwiejszych metod transferu plików pomiędzy komputerem a serwerem. Korzystanie z tego kanału komunikacji nie przysparza większych problemów, a sama technologia jest doskonale znana – nic więc dziwnego, że tak wielu dostawców hostingu nadal udostępnia ją swoim użytkownikom.
